Zmiany w składzie mikrobiomu pochwy matki wpływają na mikroflorę jelitową jej potomstwa oraz – pośrednio – na rozwój jego mózgu – wynika z nowego badania opublikowanego w czasopiśmie ,,Endocrinology”.
Podczas porodu noworodek kontaktuje się bezpośrednio z florą bakteryjną pochwy swojej matki, w skutek czego jego jelita zostają zasiedlone przez pożądane szczepy bakterii. Prawidłowa kolonizacja jelit dziecka jest zaś niezwykle istotna i to nie tylko dla funkcjonowania układu pokarmowego, ale też dla zachowania homeostazy całego organizmu. Mikroflora jelit wpływa bowiem na rozwój układu odpornościowego, powstanie tolerancji pokarmowych, a także, co sugerują najnowsze badania, na rozwoju neurologiczny malucha.
Jak przypomina autorka omawianej pracy dr Tracy Bale z Uniwersytetu Pensylwanii, od kilku lat pojawia się coraz więcej badań dowodzących, że bakterie jelitowe mają duży wpływ na rozwój mózgu młodego organizmu. Dotyczy to przede wszystkim kresomózgowia, czyli regionu nadzorującego większość czynności fizycznych i umysłowych. Wszystko, co zaburza równowagę mikroflory jelitowej noworodka, wpływa także na szczelność bariery krew-mózg, kontrolowanej przez bakterie jelitowe, a więc prowadzi do nieprawidłowości w rozwoju tego ostatniego organu.
Wiadomo, że czynnikami zmieniającymi skład mikrobiomu matczynej pochwy mogą być antybiotyki, niektóre inne leki, nieprawidłowa dieta.
Zespół dr Bale’a postanowił sprawdzić, czy silny stres także może mieć podobne działanie. Badania przeprowadzili na modelu mysim. Stresorami dla ciężarnych samic były: okresowa ekspozycja na zapach drapieżnika, głodzenie, hałas, itp. Dwa dni po porodzie z pochwy samic oraz jelit młodych pobierano próbki. Funkcjonowanie mózgów mysich noworodków oceniano zaś na podstawie pomiaru transportu aminokwasów przez barierę krew-mózg.
Okazało się, że stres podczas ciąży był wyraźnie związany z zaburzeniem równowagi flory bakteryjnej pochwy dorosłych samic oraz zmianą składu mikroflory jelitowej młodych.
„Zobaczyliśmy wyraźnie, że stres mamy w czasie ciąży może mieć wpływ na rozwój mózgu jej potomstwa. A wszystko za sprawą zmian w składzie mikroflory pochwy, która jest przekazywana w trakcie porodu do organizmu dziecka” – tłumaczy dr Bale. „Odbiegająca od normy flora jelitowa w tak młodym organizmie wpływa natomiast na funkcjonowanie i rozwój układu pokarmowego, neurologicznego oraz odpornościowego”.
Badaczka dodaje, że szczególnie wyraźnie przedstawia się to u potomstwa płci męskiej, w nieco mniejszym stopniu u potomstwa żeńskiego. „Badania poświęcone temu zagadnieniu mają ogromny potencjał medyczny – uważa Bale. – Już teraz w wielu krajach noworodkom urodzonym przez cesarskie cięcie doustnie podaje się roztwór zawierający bakterie z matczynej pochwy, aby zapewnić im odpowiednią (pod względem jakości oraz momentu pierwszego kontaktu) ekspozycję na pożądane szczepy bakterii. Wiedząc, że niektóre doświadczenia matki z okresu ciąży, np. silny stres, antybiotykoterapia, itp. mogą zmieniać mikrobiom pochwy, możemy szybko i skutecznie zareagować podobnym do wspomnianego wyżej działaniem i zniwelować ryzyko komplikacji rozwojowych u dziecka”.
- Eldin Jašarević, Christopher L. Howerton, Christopher D. Howard, and Tracy L. Bale. Alterations in the Vaginal Microbiome by Maternal Stress Are Associated With Metabolic Reprogramming of the Offspring Gut and Brain. Endocrinology, June 2015
- Maternal stress alters offspring gut and brain through vaginal microbiome. June 16, 2015